یادداشت سردبیر
صبح شنبه یازدهم تیر ماه 1390 از پلههای دانشکده بالا میرفتم تا به دفتر کارم بروم که خواندن اطلاعیهای در کنار در ورودی، همانجا در میان پلهها میخکوبم کرد. اطلاعیه، خبر از درگذشت عزیزترین همکارم، خانم دکتر هایدۀ اهرابیان، میداد. مدتی همانجا بیحرکت ایستاده بودم و خاطرات نزدیک به سی سال همکاری و آشنایی با ایشان را در ذهنم مرور میکردم که زنگ تلفن همراهم مرا به خود آورد. یکی از دانشجویان قدیمی ما بود که خبر را از فرد دیگری شنیده بود و به من زنگ زده بود تا از زبان من بشنود که خبر صحت ندارد. امّا دریغ و درد که چه می توانستم گفتن. با آنکه از معدود کسانی بودم که در جریان کامل جزئیات بیماری جانکاه خانم دکتر اهرابیان ظرف یکی دو سال گذشته قرار داشتم امّا برای خود من هم باورش دشوار بود.
انتشار خبر درگذشت خانم دکتر اهرابیان، موجی از غم و اندوه فراوان در بین همکاران و دانشجویان گذشته و حال دانشکده برانگیخت. فردای آن روز که تشییع پیکر آن زندهیاد در محوطۀ دانشکده برگزار شد، با آن که تعطیلات تابستانی بود و امتحانها به اتمام رسیده بود، صدها تن از استادان، کارکنان و دانشجویان پردیس علوم دانشگاه تهران در حالیکه صادقانه و بیریا اشک میریختند و اندوهی بزرگ بر جانشان چنگ انداخته بود، در این مراسم شرکت نمودند و آن استاد فرزانه و گرانقدر را با احترام و شکوهی درخور، تا منزل آخرت مشایعت کردند.
انجمن انفورماتیک ایران این ضایعۀ بزرگ را به خانوادۀ محترم خانم دکتر اهرابیان و جامعۀ علمی کشور صمیمانه تسلیت میگوید و توجه خوانندگان گرامی گزارش کامپیوتر را به متنی که توسط آقای دکتر رحیم زارع نهندی، ریاست محترم دانشکدۀ ریاضی، آمار و علوم کامپیوتر دانشگاه تهران در مراسم یادبودی که از سوی پردیس علوم دانشگاه تهران برای بزرگداشت یاد و خاطرۀ خانم دکتر اهرابیان برگزار شده بود قرائت گردید، جلب مینماید.
* * *
ای گلفروش گل چه فروشی به سیم و زر
وز گل عزیرتر چه ستانی به سیم گل
هایده اهرابیان در 15 خرداد 1335 در تهران متولد شد و پس از گذراندن تحصیلات ابتدائی و دبیرستان، مهر ماه سال 1354 در گروه ریاضی و علوم كامپیوتر دانشگاه تهران پذیرفته شد و در خرداد 1358 لیسانس خود را با احراز رتبه اول دریافت كرد. خانم اهرابیان از مهرماه 1358 با استفاده از بورسیه شاگرد اولی رشته ریاضی و كامپیوتر، به انگلستان عزیمت كرد و در دانشگاه ویكتوریای منچستر كشور انگلستان به تحصیل ادامه داد. وی در فروردین 1360 از پایاننامه فوقلیسانس خود تحت عنوان Algorithms for the solution of single nonlinear equations دفاع كرد و به اخذ درجه کارشناسی ارشد نایل شد و بلافاصله تحصیل خود را در دوره دكترای همان دانشگاه در رشته كامپیوتر و محاسبات ادامه داد. وی در تابستان 1362 با آقای دكتر جمشید آقازاده ازدواج كرد و در شروع سال آخر دوره دكتری به جهت تأهل به ایران مراجعت كرد و از مهر ماه سال 1362 به عنوان مربی پیمانی در گروه ریاضی و كامپیوتر دانشگاه تهران استخدام شد. استخدام وی در مهر 1363 به رسمی آزمایشی و در شهریور 1367 به رسمی قطعی تبدیل شد.
خانم اهرابیان از بدو استخدام در دانشگاه، به تدریس در زمینه علوم كامپیوتر پرداخت و بلافاصله توانمندی و تسلط خود را در این زمینه نشان داد و محبوبیت خاصی بین دانشجویان و همكاران كسب نمود. شروع به كار ایشان مقارن با بازگشایی دانشگاهها بود و در این زمینه سهم مهمی در ارائه دروس به ویژه دروس جدید داشت. خانم اهرابیان در اردیبهشت 71 از طرف وزارت فرهنگ و آموزش عالی برای استفاده مجدد از بورس تحصیل در خارج از كشور پذیرفته شد لیكن درخواست نمود بورس وی به بورس داخل تبدیل شود كه در فروردین 72 از طرف وزارت با این درخواست موافقت شد و از مهر ماه 72 به عنوان مأمور به تحصیل، دوره دكتری خود را در گروه ریاضی و علوم كامپیوتر دانشگاه تهران در شاخه علوم كامپیوتر نظری ادامه داد و پس از گذراندن دروس مورد نیاز، و موفقیت در امتحان جامع، مرحله پژوهشی دوره دكتری خود را تحت راهنمایی آقای دكتر حسن صالحی فتحآبادی شروع كرد و در آذرماه 75 از رساله دكتری خود تحت عنوان «الگوریتم ساخت درختان پوشا و دودوئی» دفاع كرد و دكترای خود را بادرجه عالی اخذ نمود و بلافاصله به مرتبه استادیاری ارتقاء یافت و فعالیتهای تدریس و پژوهش خود را به سرعت ارتقاء داد و طرحهای تحقیقاتی خود را در این زمینه شروع كرد. در تیر ماه 76 طرح تحقیقاتی «بررسی تولید درختان باینری با n گره»، در بهمن 78 طرح تحقیقاتی «تولید درختان باینری با ترتیب A-order »، در اردیبهشت 81 طرح تحقیقاتی «الگوریتمهای موازی برای پیدا كردن درخت فراگیر مینیمم» و در آذر 82 طرح تحقیقاتی «بررسی ترتیبهای مختلف در تولید درختان باینری» را با موفقیت به اتمام رساند و مقالههای ارزشمندی در همین زمینه در مجلات معتبر بینالمللی به چاپ رسانید. خانم دكتر اهرابیان پس از دریافت درجه دكتری برای ایجاد رشته علوم كامپیوتر در معیت آقای دكتر صالحی تلاشهای مستمری را شروع كرد. در دیماه 75 به عنوان سرپرست آزمایشگاههای گروه تعیین شد و در سال 77 تلاشهای وی و سایر همكاران برای تأسیس دوره كارشناسی علوم كامپیوتر به ثمر نشست و پذیرش دانشجو در این رشته شروع شد و در سال78 با مساعدت وی دوره كارشناسی ارشد این رشته راهاندازی شد و پذیرش دانشجو در این مقطع آغاز شد. خانم دكتر در مهر ماه 79 راهنمائی اولین دانشجوی دكتری علوم كامپیوتر، آقای عباس نوذری دالینی را به عهده گرفت. وی در اسفند 82 فارغ التحصیل شد. خانم دكتر اهرابیان از دیماه 81 به مدت 2 سال به عنوان سرپرست مركز محاسبات و عضو شورای انفورماتیك دانشكده علوم منصوب شد. وی در دیماه 82 به اتفاق آرای هیات ممیزه دانشگاه، به مرتبه دانشیاری ارتقاء یافت و به دریافت تشویقنامه ویژه رئیس دانشگاه به این مناسبت نایل شد.
خانم دكتر اهرابیان راهنمایی دومین دانشجوی دكترای خود (آقای محمد گنج تابش) را از مهر 82 به صورت مشترك (با استفاده ازطرح Cotutelle ) با همراهی پروفسور ژان مارك استیغ Jean-Marc Steyaert) ) از اكول پلیتكنیك پاریس شروع كرد كه در اسفند 87 از این رساله دفاع شد. خانم دكتر اهرابیان در راهاندازی اولین دوره دكتری بیوانفورماتیك در IBB همكاری داشته و راهنمایی مشترك خانم فاطمه زارع میركآباد را در این رشته با همكاری آقای دكتر بهرام گلیائی از تیر 83 عهدهدار شد كه نامبرده در تیر ماه 88 از رساله خود دفاع كرد. همچنین بهطور مشترك با سركار خانم دكتر الهه الهی راهنمایی دكتری خانم زهرا رزاقی كاشانی مقدم را انجام دادند كه از بهمن 83 شروع و در تیر 89 دفاع شد.
خانم دكتر اهرابیان در تیرماه 84 به عنوان نماینده گروه ریاضی در شورای نانوتكنولوژی و در بهمن 84 به عنوان عضو هیأت تحریریه نشریه امیركبیر انتخاب شد. وی از مرداد 82 به مدت 2 سال معاونت پژوهشی و تحصیلات تكمیلی گروه ریاضی، آمار و علوم كامپیوتر را بر عهده داشت كه پس از تبدیل این گروه به دانشكده با همین عنوان تا اسفند 88 این مسئولیت را ادامه داد. خانم دکتر اهرابیان در اسفند 87 به مرتبه استادی (به عنوان اولین استاد كشور در رشته علوم كامپیوتر) ارتقاء پیدا كرد.
خانم دكتر اهرابیان در تربیت دانشجویان كارشناسی ارشد نیز بسیار فعال بود و در طول یازده سال این دوره، راهنمایی 27 دانشجوی كارشناسی ارشد علوم كامپیوتر را برعهده داشت و به دفعات از طرف دانشجویان به عنوان استاد نمونه و محبوب انتخاب شد. آخرین دوره دانشجویان دكتری تحت راهنمایی خانم اهرابیان، آقایان فرید امیر غیاثوند و مهدی امانی هستند كه هماكنون دوره پژوهشی دكتری خود را در دانشكده ریاضی، آمار و علوم كامپیوتر میگذرانند.
خانم دكتر اهرابیان از اعضاء هیأت موسس قطب ریاضیات گروه ریاضی دانشگاه بود كه در سال 82 به همت وی با توجه به اهمیت ریاضیات در زیستشناسی، به قطب بیومت (زیست ریاضی) تغییر نام داد كه همچنان فعالیت دارد.
وی همچنین همكاریهای موثری با پژوهشكده علوم كامپیوتر و پژوهشكده ریاضی مركز تحقیقات فیزیك نظری و ریاضیات داشته است و در طول این همكاریها حدود پنج طرح تحقیقاتی این مركز را به انجام رسانیده است.
خانم دكتر اهرابیان در آبان 88 به مدت 2 هفته به دعوت دانشگاه هوستون به آمریكا مسافرت كرد و در آن دانشگاه سخنرانی خود را تحت عنوان A new algorithm for finding network motifs ارائه نمود. بهعلاوه درباره بیماری خود با پزشكان آمریكائی مشاوره داشت. خانم دكتر اهرابیان در مدت بیماری خود تا زمان بازنشستگی همچنان به فعالیتهای پژوهشی و راهنمایی دانشجویان ادامه میداد و بهعنوان نمونه در خرداد 88 طرح تحقیقاتی «الگوریتم مولكولی برای حل مساله هضم جزئی» را به اتمام رساند. خانم دكتر اهرابیان در 28 اسفند 88 به درخواست خود به افتخار بازنشستگی پیش از موعد با مرتبه استادی پایه 29 نایل شد.
خانم دكتر اهرابیان پس از حدود یك سال و نیم بیماری در صبحگاه یازدهم تیر 90 دار فانی را وداع كرد. روانش شاد و روحش پرفتوح باد.
|